Salvemos Cabana pide ao Defensor del Pueblo que inste á Xunta de Galicia a actuar de maneira inmediata e transparente no Monte Neme
27 meses despois do desastre provocado pola rotura dunha das maiores balsas do complexo megamineiro, que orixinou unha vertedura de 24.000 m³ de auga e lodos sobre as parroquias de Aviño (Malpica de Bergantiños) e Razo da Costa (Carballo), a situación permanece sen solventarse entre a aparente pasividade da Consellería de Economía e Industria, mentres que dende a Consellería de Medio Ambiente apélase con cinismo ao concepto de "minería sostible" e a utilización das "mellores técnicas dispoñibles" na realización das actividades extractivas nun acordo asinado coa Cámara Oficial Mineira.
Hai que lembrar que a falta de control sobre as actividades dunha empresa (Leitosa S.A.U.), que mesmo chegou a recibir 60.000 euros en subvencións públicas relacionadas co medio ambiente, derivou nun custo para o contribuínte de máis de 140.000 euros, que de momento tivo que ser abonado polos concellos afectados, ao que hai que sumar os 794.000 estimados para o plan de restauración do terreo aprobado pola Xunta e que non termina de levarse a cabo ante a negativa da aseguradora a realizar a compensación de gastos.
Mentres tanto, a situación de perigo permanece pois desde o 2014, as únicas actuacións foron a poxa pública para ferralla de distintos elementos da antiga explotación e a instalación de dous carteis de advertencia nun dos extremos do complexo, que é atravesado por unha pista de uso público. Con todo, en ningún momento ven de protexerxe nen vixilarse o perímetro e existe un claro risco de accidente pois as cembas de varias das sete balsas mineiras activas actualmente caen a pico decenas de metros.
Doutra banda, a única solución establecida pola Xunta no punto de rotura da balsa onde se produxo o accidente o pasado 10 de febreiro de 2014, foi o apilamiento de terras e a instalación de tubos de drenaxe que verten o exceso de líquido monte abaixo para evitar que esta rebente de novo. Sen embargo, non se informou a nivel público, como sería procedente, da composición exacta da vertedura, da que se descoñece o seu grao de toxicidade.
Por todo iso, desde a Asociación Salvemos Cabana pediuse á Oficina do Defensor do Pobo a apertura dunha investigación sobre o caso e que se inste á Administración galega a actuar de inmediato no proceso de restauración, procedendo pola vía urxente a garantir as medidas de seguridade en todo o complexo ante o risco de accidente e facendo público de igual maneira o resultado das análises das augas de vertedura para descartar calquera posible afección á saúde humana e os ecosistemas.
UN CLARO INCUMPRIMENTO DA LEXISLACIÓN
Tendo en conta todos os factores no seu contexto, a realidade é que no Monte Neme incumpriuse a lexislación que sería aplicable, pois a Lei 3/2008, de Ordenación da Minería de Galicia, estipula que corresponde á Xunta verificar o cumprimento da normativa en calquera tipo de actividade mineira (art. 46) e que os funcionarios establecidos para tal fin poderán practicar "todas as dilixencias e requirir a información e documentación necesarias para comprobar que se cumpren as disposicións legais e regulamentarias" (art.47).
Así mesmo, recóllese nos capítulos II e III un réxime sancionador que establece competencias, procedementos e no seu caso, toma de "cantas medidas cautelares resulten necesarias" pola vía de urxencia (art.53), o que inclúe tanto medidas de seguridade ou control "que impidan a continuidade na produción do dano".
Na mesma liña, a Directiva 2004/35/CE, de Responsabilidade Ambiental, establece un marco de actuación co fin de previr e reparar os danos causados aos hábitats naturais, a biodiversidade e os recursos hídricos que tamén supoñan un risco importante para a saúde humana.
Por último, o denominado Principio de Cautela ou de Precaución, mencionado no artigo 191 do Tratado de Funcionamento da Unión Europea, é un dos piares reitores da actuación política na UE e pretende garantir un nivel de protección do medio ambiente, a saúde humana e a biodiversidade con tomas de decisión preventivas en caso de risco o que, deacuerdo á situación existente a día de hoxe no Monte Neme, parece non ser tido en conta pola actual Administración galega.
A SITUACIÓN ACTUAL DO MONTE NEME, UNHA MOSTRA DO QUE SUPÓN A MEGAMINERÍA PARA O TERRITORIO
A situación pasada e presente do Monte Neme, en definitiva, serve de exemplo para comprender como a minería de gran porte ou megaminería é unha lamentable realidade tamén en Galicia, pois sen o control público debido, a actividade extractiva a gran escala é unha actividade insostible, en absoluto respectuosa co medio ambiente e que converte as zonas afectadas nun deserto no que dificilmente poderán chegar a desenvolverse durante moito tempo outro tipo de actividades produtivas tradicionais como a agricultura ou a gandería. Por iso é necesaria unha reforma e actualización urxente da lexislación do sector que elimine dunha vez por todas os conceptos de "utilidade pública" e "interese social" da actividade mineira, que en gran parte de ocasións responde unicamente o interese privado de determinados particulares e empresas.
Neste contexto resulta difícil entender o convenio asinado o pasado xaneiro entre a Consellería de Medio Ambiente e a Cámara Oficial Mineira de Galicia, que fai referencia aos tan manidos conceptos de "compatibilidade ambiental" e "integración territorial" das actividades extractivas onde calquera desmán das empresas mineiras pode ser presuntamente amparado polas denominadas "medidas correctoras e compensatorias" en aras dunha "minería sostible" baixo o paraugas das "mellores técnicas dispoñibles" mentres auténticos desastres ambientais en toda regra como o do Monte Neme, a mina de Touro ou as louseiras da Comarca de Valdeorras seguen presentes de maneira inxustificada no día a día da poboación galega.
(28.5.2016)
 |
| Dúas das balsas do complexo mineiro abandonado do Monte Neme |
Hai que lembrar que a falta de control sobre as actividades dunha empresa (Leitosa S.A.U.), que mesmo chegou a recibir 60.000 euros en subvencións públicas relacionadas co medio ambiente, derivou nun custo para o contribuínte de máis de 140.000 euros, que de momento tivo que ser abonado polos concellos afectados, ao que hai que sumar os 794.000 estimados para o plan de restauración do terreo aprobado pola Xunta e que non termina de levarse a cabo ante a negativa da aseguradora a realizar a compensación de gastos.
Mentres tanto, a situación de perigo permanece pois desde o 2014, as únicas actuacións foron a poxa pública para ferralla de distintos elementos da antiga explotación e a instalación de dous carteis de advertencia nun dos extremos do complexo, que é atravesado por unha pista de uso público. Con todo, en ningún momento ven de protexerxe nen vixilarse o perímetro e existe un claro risco de accidente pois as cembas de varias das sete balsas mineiras activas actualmente caen a pico decenas de metros.
Doutra banda, a única solución establecida pola Xunta no punto de rotura da balsa onde se produxo o accidente o pasado 10 de febreiro de 2014, foi o apilamiento de terras e a instalación de tubos de drenaxe que verten o exceso de líquido monte abaixo para evitar que esta rebente de novo. Sen embargo, non se informou a nivel público, como sería procedente, da composición exacta da vertedura, da que se descoñece o seu grao de toxicidade.
Por todo iso, desde a Asociación Salvemos Cabana pediuse á Oficina do Defensor do Pobo a apertura dunha investigación sobre o caso e que se inste á Administración galega a actuar de inmediato no proceso de restauración, procedendo pola vía urxente a garantir as medidas de seguridade en todo o complexo ante o risco de accidente e facendo público de igual maneira o resultado das análises das augas de vertedura para descartar calquera posible afección á saúde humana e os ecosistemas.
UN CLARO INCUMPRIMENTO DA LEXISLACIÓN
Tendo en conta todos os factores no seu contexto, a realidade é que no Monte Neme incumpriuse a lexislación que sería aplicable, pois a Lei 3/2008, de Ordenación da Minería de Galicia, estipula que corresponde á Xunta verificar o cumprimento da normativa en calquera tipo de actividade mineira (art. 46) e que os funcionarios establecidos para tal fin poderán practicar "todas as dilixencias e requirir a información e documentación necesarias para comprobar que se cumpren as disposicións legais e regulamentarias" (art.47).
Así mesmo, recóllese nos capítulos II e III un réxime sancionador que establece competencias, procedementos e no seu caso, toma de "cantas medidas cautelares resulten necesarias" pola vía de urxencia (art.53), o que inclúe tanto medidas de seguridade ou control "que impidan a continuidade na produción do dano".
Na mesma liña, a Directiva 2004/35/CE, de Responsabilidade Ambiental, establece un marco de actuación co fin de previr e reparar os danos causados aos hábitats naturais, a biodiversidade e os recursos hídricos que tamén supoñan un risco importante para a saúde humana.
Por último, o denominado Principio de Cautela ou de Precaución, mencionado no artigo 191 do Tratado de Funcionamento da Unión Europea, é un dos piares reitores da actuación política na UE e pretende garantir un nivel de protección do medio ambiente, a saúde humana e a biodiversidade con tomas de decisión preventivas en caso de risco o que, deacuerdo á situación existente a día de hoxe no Monte Neme, parece non ser tido en conta pola actual Administración galega.
A SITUACIÓN ACTUAL DO MONTE NEME, UNHA MOSTRA DO QUE SUPÓN A MEGAMINERÍA PARA O TERRITORIO
A situación pasada e presente do Monte Neme, en definitiva, serve de exemplo para comprender como a minería de gran porte ou megaminería é unha lamentable realidade tamén en Galicia, pois sen o control público debido, a actividade extractiva a gran escala é unha actividade insostible, en absoluto respectuosa co medio ambiente e que converte as zonas afectadas nun deserto no que dificilmente poderán chegar a desenvolverse durante moito tempo outro tipo de actividades produtivas tradicionais como a agricultura ou a gandería. Por iso é necesaria unha reforma e actualización urxente da lexislación do sector que elimine dunha vez por todas os conceptos de "utilidade pública" e "interese social" da actividade mineira, que en gran parte de ocasións responde unicamente o interese privado de determinados particulares e empresas.
Neste contexto resulta difícil entender o convenio asinado o pasado xaneiro entre a Consellería de Medio Ambiente e a Cámara Oficial Mineira de Galicia, que fai referencia aos tan manidos conceptos de "compatibilidade ambiental" e "integración territorial" das actividades extractivas onde calquera desmán das empresas mineiras pode ser presuntamente amparado polas denominadas "medidas correctoras e compensatorias" en aras dunha "minería sostible" baixo o paraugas das "mellores técnicas dispoñibles" mentres auténticos desastres ambientais en toda regra como o do Monte Neme, a mina de Touro ou as louseiras da Comarca de Valdeorras seguen presentes de maneira inxustificada no día a día da poboación galega.
(28.5.2016)